Kult

Początek końca PRL – stan wojenny w Polsce i powstanie Kultu

Zespół Kult powstał na początku 1982 roku, a jego debiutancki koncert odbył się 7 lipca 1982 roku w warszawskim klubie Remont. Swoje pierwsze utwory oraz koncerty grupa tworzyła i grała w czasie stanu wojennego. W listopadzie 1983 roku w klubie „Od Nowa” w Toruniu Kult wygrał czwartą edycję Festiwalu Nowej Fali – już wtedy grał w nim na klawiszach Janusz Grudziński, który z krótkimi przerwami był w zespole aż do 2020 roku oraz Piotr Wieteska, który grał z Kultem przez kilka lat, a w 1995 roku wznowił współpracę z grupą w charakterze menedżera. Zespół cały czas tworzył swoje utwory, jednak wiele z nich zostało opublikowanych dużo później. Skład Kultu często się zmieniał – w ciągu niemal czterdziestu lat istnienia zespołu, grało w nim więcej niż 20 muzyków.

Kradzież „wiosła” źródłem sukcesu „Piosenki młodych wioślarzy” 

Pierwszy teledysk Kultu powstał do „Piosenki młodych wioślarzy”. Zespół zdecydował się na nagranie utworu do kompilacji „Jeszcze młodsza generacja” wydawnictwa Tonpress, aby zapłacić za pożyczoną gitarę basową, którą skradziono Piotrowi Wietesce na koncercie w 1984 roku. Wideoklip okazał się dużym sukcesem – często wyświetlano go w telewizji.

Od tego czasu Kult rozpoczął nagrania studyjne (utwory „Piloci” i „Do Ani”)  i wydawanie pierwszych płyt. Zespół również koncertował (m.in. w Opolu i w Jarocinie), a do końca lat osiemdziesiątych ukazało się 5 albumów grupy: „Kult”, „Posłuchaj, to do ciebie”, „Spokojnie”, „Kaseta” i „Tan”. Koniec PRL-u uwieńczyła płyta Kultu „45-89”, wydana w 1990 roku. Do tytułowego utworu Yach Paszkiewicz nagrał „teledysk dziesięciolecia”, który zdobył nagrodę Grand Prix na Yach Film Festival.

Nowe czasy, nowe wydawnictwo, a Kult wciąż ten sam

Już po transformacji ustrojowej płyty Kultu wydawała wytwórnia S.P. Records, założona przez byłego członka zespołu – Sławomira Pietrzaka. Wyjątkiem był album „Your Eyes” z 1991 roku, który ukazał się nakładem wytwórni Zic Zac. Następne płyty Kultu firmowała wytwórnia S.P. Records. Te albumy to „Tata Kazika” (Złota Płyta), „Muj Wydafca”, „Tata 2”, „Ostateczny krach systemu korporacji”, „Salon Recreativo”, „Poligono Industrial” (Złota Płyta), „HURRA!” (Platynowa Płyta), „Prosto” (Platynowa Płyta), „Wstyd” (Platynowa Płyta), „Made in Poland” i nagranie na żywo z koncertu na festiwalu Pol’and’Rock „LIVE POL’AND’ROCK 2019”. Album „Kult - MTV Unplugged” powstał we współpracy z S.P. Records i polskim oddziałem MTV. Pod koniec maja 2021 roku premierę miał najnowszy album Kultu – „Ostatnia Płyta”.

Tata Kazika - „tata” Kultu

Założyciel i wokalista Kultu, Kazik Staszewski, to syn poety Stanisława Staszewskiego, zmarłego w 1973 roku. Syn odziedziczył ojcowski talent do pisania, ale chciał także upowszechnić twórczość ojca. Tak powstały dwa albumy – „Tata Kazika” i „Tata 2”. Autorem tekstów wielu przebojów Kultu – m.in. „Celiny”, „Baranka”, „Marianny” „Kochaj mnie a będę twoją” jest właśnie Stanisław Staszewski, choć większość tekstów piosenek Kultu napisał sam Kazik. Teksty obydwu panów Staszewskich są zawsze niebanalne, prowokacyjne, zmuszające do myślenia.

Kult  w kinie i na półkach księgarni

Utwory Kultu i Kazika Staszewskiego można usłyszeć w wielu polskich filmach, m.in. w filmach „Kroll” (1991), „Oczy niebieskie” (1994), „Sztos”(1997), „Rób swoje, ryzyko jest twoje” (2002), „Pitbull” (2005), „Czarny Czwartek” (2011), „Układ zamknięty” (2013), „Kler” (2018) i „25 lat niewinności” (2020). Kult wykonał także utwór do filmu „Czarne Słońca”(1992) w reżyserii Jerzego Zalewskiego, który w 1993 roku wyreżyserował film biograficzny o Stanisławie Staszewskim pt. „Tata Kazika”. W 2019 roku powstał dokument „Kult. Film” w reżyserii Olgi Bieniek. Scenariusz współtworzył Leszek Gnoiński, autor książki „Kult Kazika” (2006). O Kaziku Staszewskim i zespole Kult można także przeczytać w książkach Wiesława Weissa „Kult. Biała Księga, czyli wszystko o wszystkich piosenkach” (2014), „Kult. Biała Księga” (2017) i „Kazik. Biała Księga” (2017).