Od komiksów po telewizję, filmy, Broadway i gry wideo - nie ma zbyt wielu mediów, których uroczo mroczna rodzina wyrzutków nie podbiłaby od czasu swojego debiutu w latach trzydziestych XX wieku. Ponad osiemdziesiąt lat później ich sława wcale nie gaśnie. Jak to możliwe, że Rodzina Addamsów stała się niemal nieśmiertelna?

Historia Rodziny Addamsów

Większość fanów swoje pierwsze wspomnienia dotyczące Rodziny Addamsów wiąże z serialem telewizyjnym, który miał premierę w 1964 roku. Tymczasem w rzeczywistości, jedna z najbardziej ekscentrycznych rodzin w historii kina została powołana do życia już w 1938 roku jako seria komiksów publikowanych na łamach magazynu The New Yorker.

Rodzinę Addamsów stworzył Charles Addams, niezależny rysownik o dość nietypowym poczuciu humoru i upodobaniu do makabry. Ekscentryczny ilustrator w swojej rubryce przedstawiał rodzinę duchów, uwięzionych w epoce wiktoriańskiej, ubranych na czarno i mających obsesję na punkcie śmierci. Przygody klanu Addamsów stanowiły tylko niewielki procent jego dorobku. Spośród blisko 1300 wszystkich kreskówek, które stworzył tylko 58 przedstawiało bezimienną na razie rodzinę, która pozostawała anonimowa do czasu debiutu w programie telewizyjnym. Choć jego bohaterowie w komiksie nigdy nie zostali nazwani, szybko zyskali popularność i wiernych zwolenników. Rodzina Addamsów, jaką znamy dzisiaj zaistniała dopiero na antenie ABC, choć też nie dokładnie w takiej postaci, jak chciał tego sam autor.

rodzina addamsow dvd

Kultowy serial o rodzinie Addamsów

Najbardziej rozpoznawalnym i zapamiętanym wcieleniem komiksowej historii Addamsa, które zwróciło uwagę świata na jego bohaterów, był serial telewizyjny opracowany przez Davida Levy’ego. Jednak nie od razu historia zyskała swoją wielką sławę. Debiutując w 1964 roku serial został odwołany już dwa lata później, po wyprodukowaniu zaledwie 64 odcinków. Nie był też wówczas wielkim hitem, przede wszystkim ze względu na ostrą konkurencję, którą wtedy stanowiły dwa popularne seriale: „The Munsters”, a później także „Batman” z 1966 roku.

Pomimo tego produkcja przeszła do historii ze względu na kilka nowatorskich osiągnięć dla samego formatu. „Rodzina Addamsów” z lat 60. XX wieku ma jedną z najbardziej zapadających w pamięć i wyjątkowych scenografii w historii telewizji. Makabryczne artefakty na ścianach, skóry zwierząt, upiorne rośliny i wiele innych przedmiotów wypełniających wnętrze domu Addamsów zostało stworzone specjalnie na potrzeby serialu. Podobnie jak zabieg manipulacji paletą kolorów. Serial został zrealizowany oczywiście jako czarno-biały, ale aby uzyskać odpowiednie odcienie czerni i szarości, dekoratorzy przed realizacją scen malowali elementy scenografii na odcienie różu i czerwienie dla odpowiedniego efektu. Kolejnym elementem, który spodobał się widzom była chwytliwa melodia przewodnia Vica Mizzy’ego z charakterystycznym pstrykaniem palcami. Poza tym zmiana z kreskówkowych postaci na atrakcyjnych aktorów była zabiegiem, który musiał wywrzeć na widzach wrażenie i przyciągnąć ich uwagę.

Charles Addams ściśle współpracował z twórcami serialu podczas jego realizacji. Wtedy też ostatecznie nazwał swoich bohaterów i stworzył im osobowość. Nie do końca był jednak zadowolony z wydźwięku serialu. Uważał, że nie był on tak makabryczny, jak jego komiksy. Natomiast jego największe obawy związane były z tym, czy elegancką, błyskotliwą upiorność zawartą na ilustracjach uda się przełożyć na gagi i humor pisany pod dyktando komedii, która miała przyciągać widzów w czasie największej oglądalności.

rodzina addamsow 2 dvd

Rodzina, o której trudno zapomnieć

Od ponad osiemdziesięciu lat od powstania opowieści o Rodzinie Addamsów ich potencjał nadal nie został wyczerpany. Nigdy też sam klan na długo nie rozstał się z wielkim ekranem. W trakcie różnych wcieleń, w postaci seriali, filmów i animacji, Rodzina ugruntowała swoją pozycję w ramach gatunku pop-horroru i serialu komediowego, pomimo iż nie reprezentuje typowych założeń tych formatów. Opowieść o kochającym się małżeństwie, posłusznych dzieciach, które bawią się średniowiecznymi narzędziami tortur, szalonym wujku z pasją do materiałów wybuchowych, gigantycznym kamerdynerze i nietypowych zwierzakach domowych, okazała się dziwacznie pociągająca dla fanów na całym świecie. Ten dom pełen osobliwości, którego mieszkańcy są typowymi outsiderami i którzy funkcjonują w społeczeństwie na własnych zasadach, staje się pretekstem do głębokiej opowieści na temat stereotypów i tego czym jest normalność.

Powody, dla których uwielbiamy Rodzinę Addamsów

Jeśli myślisz o idealnej filmowej rodzinie, to która przychodzi ci na myśl? Dekady obecności na ekranie potwierdzają, że rodzina Addamsów jest w rzeczywistości doskonałym obrazem życia rodzinnego. Pomimo swojej ponurej natury, Addamsowie wykazują pozytywne nastawienie do życia i przede wszystkim są do siebie niezwykle przywiązani. Ich podstawowymi wartościami jest szczera miłość do siebie nawzajem oraz akceptacja dla inności, co stanowi jeden z najważniejszych walorów opowieści. Są zjednoczeni jako rodzina i nic ich nie rozbije. Dlatego mogą stanowić wzór do naśladowania dla rodzicielstwa i budowania relacji.

Niezachwiana miłość i pulsujący związek Morticii i Gomeza rzuca wyzwanie wielu współczesnym stosunkom. Mogą się nie zgadzać, ale rzadko walczą. Kiedy pojawia się konflikt, omawiają go ze spokojnymi głowami, burzą mózgów i układają plan. Ich celem jest rozwiązanie problemu, a nie wygranie sporu. I nie tylko wyróżniają się jako para; lśnią też jako rodzice. Ich dzieci są dobrze wychowane - ciekawe, błyskotliwe i taktowne. Słuchają swoich dzieci i starają się je zrozumieć. Są stanowczy w swoich przekonaniach, ale łagodni w zachowaniach i wprowadzaniu zmian.

Dodatkowo „Rodzina Addamsów” była jednym z najbardziej postępowych i feministycznych filmów lat 90. XX wieku. Morticia jest kobietą, która czuje się dobrze z własną seksualnością i kontroluje ją. Jest kochającą żoną i kochającą matką, a rodzina jest dla niej wszystkim, co nie oznacza, że przeszkadza jej to w tym, by pozostać sobą. Od pierwszych ekranizacji opowieść o Rodzinie Addamsów przełamuje role płciowe, np. wtedy, gdy Gomez jest tak samo zaangażowany w wychowywanie dzieci, jak Morticia.

Pomimo całego wizerunku rodziny, któremu daleko do standardu, klan Addamsów wzbudza właściwie jedynie pozytywne emocje. Do tego jest uniwersalną metaforą dla każdego, kto kiedykolwiek czuł się wyrzutkiem z powodu niezrozumienia i indywidualności.

Kolejne wcielenia „Rodziny Addamsów”

Rodzina Addamsów przypadła do gustu widzom na całym świecie na tyle, że od lat ich historia jest eksploatowana w przemyśle filmowym. Oryginalny scenariusz był kilkakrotnie modyfikowany, a przygody rozbudowane na potrzeby m.in. seriali. Poniżej przypominamy kilka przełomowych momentów w filmowej historii „Rodziny Addamsów”:

  • 1938 – Charles Addams tworzy komiks o ekscentrycznej rodzinie. 
  • 1964-66 – powstaje serial telewizyjny ABC pt. „Rodzina Addamsów”, opracowany przez Davida Levy'ego.
  • 1972 – Rodzina Addamsów pojawia się w odcinku The Scooby-Doo („Scooby-Doo Meets the Addams Family”).
  • 1977 – jedenaście lat po odwołaniu oryginalnego programu powstaje film dla telewizji NBC zrealizowany z okazji Halloween („Halloween with the Addams Family”).
  • 1991 – debiut reżyserski Barry’ego Sonnenfelda pt. „Rodzinna Addamsów”, z najbardziej rozpoznawalną jak dotąd obsadą, przynosi historii największą popularność i sukces kasowy (191 mln dolarów). W rolach głównych wystąpili Raúl Juliá (jako Gomez), Anjelica Huston (jako Morticia), Christina Ricci (jako Wednesday), Christopher Lloyd (jako Fester), Jimmy Workman (jako Pugsley), Judith Malina (jako Babcia) i Carel Struycken (jako Lurch). Dla wielu ten film jest najpopularniejszym wcieleniem serii ze względu na nowoczesną wrażliwość, wysokie walory produkcyjne i zabawny ton.
  • 1992 – seria animowana zainspirowana sukcesem filmu z 1991 roku, została wyprodukowana przez Hannę-Barberę.
  • 1993 – powstaje kontynuacja filmu z 1991 roku, czyli „Rodzina Addamsów 2”. Pomimo tego, że film był znacznie bardziej rozrywkowy niż oryginał, nie okazał się takim sukcesem, jak jego poprzednik.
  • 1998 – „Rodzina Addamsów: Spotkanie po latach” - często mylony jako tańsza kontynuacja dwóch obrazów Sonnenfelda, film był w rzeczywistości pełnometrażowym pilotem serialu.
  • 1998-99 – „Nowe przygody Rodziny Addamsów” to amerykańsko-kanadyjski sitcom, który trwał 65 odcinków - czyli o jeden więcej niż ukochana wersja z lat 60. XX wieku. Jest prawdopodobnie jednym z częściej zapominanych i pomijanych wcieleń upiornej rodziny.
  • 2010 – historia oparta na kreskówkach Charlesa Addamsa doczekała się występu na Broadwayu. Musical został napisany przez Marshalla Brickmana i Ricka Elice, a piosenki dostarczył Andrew Lippa. Pomimo wielu niepochlebnych recenzji musical przyciągnął wielu fanów, a bilety zawsze były wyprzedane.
  • 2019 – animacja Grega Tiernana i Conrada Vernona wprowadza „Rodzinę Addamsów” w nowe pokolenie, opowiadając zmodernizowaną historię pochodzenia klanu. Morticia (Charlize Theron) i Gomez (Oscar Isaac) poszukują nowego azylu dla swojej rodziny i przenoszą się do New Jersey. Jednak okazuje się, że ekscentryczna rodzina nie pasuje do wizji rodzinnego miasteczka, które ma powstać w pobliżu ich rezydencji, co przysporzy im nowych kłopotów. Wielowątkowa i nowoczesna fabuła animacji nie zatraca najważniejszych komunikatów obecnych w historii od dekad, czyli o sile bycia sobą w świecie, który nie akceptuje odmienności. To w połączeniu z atrakcyjnymi grafikami i gwiazdorską obsadą pozwala ponownie z przyjemnością zagłębić się w dobrze znaną już historię. 
  • 2022 – serial na Netfliksie, który wyszedł ze świata wyobraźni Tima Burtona. „Wednesday” skupia się na losach młodej przedstawicielki klanu. Widzimy ją w trakcie okresu dorastania, który jest upiorny sam w sobie, ale kiedy jest się z takiej rodziny, przeżywa się go jeszcze bardziej intensywnie. I ta scena tańca! Tak magnetyczna, że ma szansę stać się kultowa jak scena tańca z „Pulp Fiction”. Mroczna bohaterka i jej niezwykły świat podbijają serca widzow na całym świecie i sprawiają, że zapoczątkowana przez komiks legenda rodziny Addamsów – odżywa.   

Choć nieco przerażający i upiorni Addamsowie od zawsze stanowią zwartą i kochającą się rodzinę. Są szlachetni, inteligentni, dla obcych przyjaźni i serdeczni. Stanowią jeden z lepszych filmowych przykładów, że nie należy ulegać pozorom. A dla Was, co kryje opowieść o Rodzinie Addamsów pod swoją mroczną powierzchownością.

Więcej artykułów o filmach i serialach znajdziecie w pasji Oglądam.

Zdjecie okładkowe: materiały prasowe Netfliksa.