O „latających wężach” traktują już zapiski z Mezopotamii i starożytnego Egiptu. Smoki pojawiają się także w Biblii oraz wielu innych, historycznych dziełach kultury. Dziś jednak skupimy się na współczesnych przedstawieniach smoków, które nie zawsze odgrywają rolę złych i groźnych stworzeń.
Najfajniejsze bajki, filmy oraz seriale o smokach
- „Shrek”
Twórcy „Shreka”, którego pierwsza część pojawiła się w kinach w 2001 roku, wykorzystali wiele klasycznych motywów, począwszy od rycerzy po uwięzione w wieży księżniczki. Jakżeby w takim towarzystwie mogło zabraknąć smoka?!
Wizerunek stróża wieży odbiega jednak od dobrze znanych historii o potworach. Smoczyca ze „Shreka” bywa co prawda groźna, jednak pod warstwą twardej skóry i kolców kryje się wrażliwa postać, która szuka miłości. W kolejnych częściach daje się poznać jako troskliwa matka i wymagająca małżonka, jednak tym, którzy jakimś sposobem nie widzieli jeszcze „Shreka”, oszczędzimy spoilerów.
- „Gra o tron” i „Ród Smoka”
George R.R. Martin również sięgnął po smoki w uniwersum „Gry o tron”, jednak tym, co wyróżnia jego wizję od klasyków jest ścisłe powiązanie tych stworzeń z ludźmi. Owszem, smoki odgrywają w Siedmiu Królestwach rolę śmiercionośnych narzędzi zagłady, jednak nie są dzikimi, nieokiełznanymi bestiami, a wiernymi towarzyszami przedstawicieli rodu Targaryenów.
Korelacja tej rodziny ze smokami jest niezwykle ważnym i fascynującym wątkiem, który przekłada się na ukształtowanie sił w walce o Żelazny tron. Uwagę przykuwa więź między Targaryenami a ich „pupilami” oraz sama historia narodzin kolejnych smoków.
- „Jak wytresować smoka”
Uwierzcie nam, że można znaleźć wspólny mianownik między „Grą o tron” a „Jak wytresować smoka”. Chodzi o motyw, w którym smok zmienia się z wroga w sprzymierzeńca. Tak dzieje się w historii Hiccupa i Toothlessa.
„Jak wytresować smoka” to nie tylko zabawna, ale przede wszystkim piękna opowieść o tym, co połączyło dwójkę bohaterów, którzy w teorii powinni stać po dwóch stronach barykady. Same smoki raczej nie wyglądają na groźne, a jeśli tylko zechce się je poznać, mogą okazać się niezwykle przyjazne.
- „Niekończąca się opowieść”
Kultowa produkcja fantasy z 1984 roku stworzyła jeden z najbardziej oryginalnych wizerunków smoka w kulturze. Falkor miał długi tułów, który przywodził na myśl jaszczurkę. Jego plecy pokryte były charakterystyczną, smoczą skórą. Na pierwszy rzut oka smok z „Niekończącej się opowieści” przywodził jednak na myśl psa ze względu na głowę i uszy.
Falkor wyglądał jak połączenie wizji smoków rodem z tradycji chińskich z… pudlem. Dzięki temu był jednak na tyle wyjątkowy, że wielu z nas zapadł w pamięci najbardziej. Co do samej charakterystyki, Falkor zachowywał się bardziej jak wierny przyjaciel pies niż smok, jednak wciąż pozostaje jednym z najciekawszych przykładów swojego gatunku w kulturze.
- „Porwanie Baltazara Gąbki”
Jednym z głównych bohaterów ponadczasowej książki autorstwa Stanisława Pagaczewskiego jest smok. I to nie byle jaki smok, a znany każdemu Smok Wawelski. Chociaż aparycję ma typowo smoczą, przeważają u niego cechy ludzkie. Smok z „Przygód Baltazara Gąbki” nosi marynarkę oraz kaszkiet, jeździ samochodem i jest uznanym odkrywcą, a także przyjacielem Kraka.
Niemniej zdarza się, że swoim wyglądem budzi grozę tam, gdzie go dotąd nie spotkano. Jest też wyjątkowo silny i pomysłowy. Niemniej Smok Wawelski z książki dla dzieci to jeden z najmilszych smoków, jakie można spotkać w kulturze.
- „Harry Potter”
Świat magii z książek o Harrym Potterze pełen jest dobrze znanych motywów. Wśród nich nie mogło zabraknąć także smoków. Głos w tej kwestii powinniśmy oddać Charlie’mu Weasleyowi, znanemu smokologowi. Zapewne wyjaśniłby, że smoki w uniwersum Pottera to dzikie i nie do końca okiełznane istoty, które przypisane są do świata magicznego.
Czarodziejom udało się poskromić te bestie, jednak wciąż są one niebezpieczne nawet dla najbardziej zaprawionych w bojach aurorów. Najwięcej o tych stworzeniach dowiemy się z tomu „Harry Potter i Czara Ognia”, gdzie pokonanie smoków stanowi jedno z wyzwań w Turnieju Trójmagicznym.
- „Eragon”
Zarówno w „Grze o tron” czy „Harrym Potterze” smoki budzą jednocześnie strach i podziw. Generalnie w kulturze możemy znaleźć kreacje, które podkreślają jednocześnie siłę oraz majestatyczność tych stworzeń. Nie inaczej jest w uniwersum „Eragon” Christophera Paoliniego. Smoki są w tym świecie niezwykle silne, pełne wdzięku oraz inteligencji.
Oczywiście wszystkim czytelnikom tej popularnej książki (oraz fanom jej ekranizacji) w pamięci zapadła Saphira, która jest niezwykle pięknym stworzeniem o błękitnej łuskowej skórze, która świeci się w świetle księżyca. Smok wykazuje wiele cech ludzkich, jak empatia, lojalność i rozumienie dla ludzkich emocji, co dodaje głębi relacji bohaterki z Eragonem.
- „Mój przyjaciel smok”
Wiele podobieństw znaleźć możemy także między „Niekończącą się opowieścią”, „Eragonem” a „Moim przyjacielem smokiem”. Po pierwsze, Elliot z produkcji Disneya swoją aparycją również przypomina nieco połączenie smoka-jaszczurki z psem.
Po drugie, podobnie jak Saphira pełni rolę opiekuńczą względem Pete’a. Jest to kolejna piękna i wzruszająca opowieść o niezwykłej przyjaźni oraz ogólnym niezrozumieniu względem niespotykanej istoty, jaką jest właśnie smok.
- „Hobbit”
Zaczęliśmy od Tolkiena i na nim skończymy. Opowiadając o smokach w książkach i filmach nie można zapomnieć o postaci Smauga z „Hobbita”. Tutaj jednak trudno mówić o jakiejkolwiek sympatii względem tego stworzenia. Smaug to niezwykle inteligentny i potężny stwór, ale na pierwszy plan wybijają się jego negatywne cechy, które są jak najbardziej ludzkie, czyli chciwość i zazdrość.
Smaug wykorzystuje swój intelekt m.in. do manipulowania ludźmi. Posiada ogromną wiedzę, ale jest to raczej typ sprytnego złego charakteru. Co najważniejsze, mimo swojej mądrości, Smaug jest pozbawiony empatii czy litości. Nie liczy się z życiem innych istot, traktuje je jako pionki w swojej grze o władzę i bogactwo.
Jak widać smoki w kulturze bywają przedstawiane zarówno jako niezrównani przyjaciele ludzi, jak i groźne bestie. Niektóre stworzenia chcielibyśmy poznać, a na inne nigdy nie trafić. Przedstawione przykłady pokazują, jak odmiennie można podejść do pewnego archetypu i zaadaptować go na swój sposób.
Komentarze (0)