W języku fachowym posługujemy się stwierdzeniem „masa ciała”. Jednakże na potrzeby artykułu wyrażenie to zostanie zastąpione słowem „waga”.
Nadwaga i otyłość to przewlekły stan chorobowy, coraz częściej występujący u kotów. O otyłości mówimy, gdy masa ciała przekracza 30% optymalnej wagi kota, natomiast o nadwadze, gdy przekracza 15%. Nadmierny przyrost masy ciała zwykle idzie w parze ze zbyt dużą podażą energii w porównaniu do zapotrzebowania organizmu. A to w praktyce wiąże się z podawaniem zbyt dużej ilości pokarmu oraz przysmaków. Organizm wykorzystuje wtedy nadmiar dostarczanych kalorii, magazynując je w formie tkanki tłuszczowej. Drugim ważnym czynnikiem, który wpływa na przyrost wagi kota, będzie zmniejszona aktywność fizyczna.
Prawidłowa waga kota a rasa
Prawidłowa waga kota będzie się zmieniała w zależności od wieku, rasy oraz płci. Do rozpoznania stopnia otyłości i nadwagi u kotów najczęściej wykorzystywana jest ocena aktualnej wagi, a także wygląd sylwetki. W przypadku kotów rasowych dysponujemy pewnymi przedziałami, które szacują średnią masę ciała charakterystyczną dla danej rasy i płci. Światowa Federacja Kotów (WCF) uznaje 68 ras. Wśród wszystkich spotkamy koty o różnej wielkości, dlatego prawidłowa waga będzie się znacząco się różnić. Docelowa masa ciała kotek brytyjskich krótkowłosych będzie się wahać między 4-5 kg, natomiast dorosły kocur rasy MainCoon może ważyć do 10 kg, przy utrzymaniu dobrej kondycji fizycznej. Mimo pewnych norm waga kota i wzorce rasowe nie powinny być jedyną miarą oceny kondycji zwierzęcia. Pomocna może być tutaj skala BCS (Body Condidtion Score), która dokładnie zostanie omówiona w dalszej części artykułu.
Waga kota a wiek
Masa ciała kociąt również w głównej mierze zależy od rasy. Możemy założyć, że zdrowe kocie w dniu urodzenia będzie ważyć 85-120 g. Prawidłową wagę kociąt ocenia się na podstawie tygodniowych przyrostów – bardzo ważne, by były one na odpowiednim poziomie. Zbyt małe przyrosty lub ich brak powinny nas zaniepokoić.
U kotów dorosłych i starszych wraz z wiekiem rośnie możliwość wystąpienia otyłości. Wiąże się to często ze zmniejszeniem aktywności fizycznej, spadkiem metabolizmu oraz pojawianiem się chorób współistniejących. Koci seniorzy mogą mieć także inne potrzeby żywieniowe.
BCS – ocena sylwetki na podstawie dotyku i wyglądu zewnętrznego
BCS, czyli Body Condition Score to skala pozwalająca na ocenę sylwetki zwierzęcia za pomocą wzroku i dotyku. Służy do oceny stopnia zawartości tkanki tłuszczowej. Najczęściej spotykamy skale 5- i 9-punktową, gdzie druga wydaje się bardziej precyzyjna. W jej przypadku ocena 1 oznacza znaczne wychudzenie, a 9 znaczną otyłość. Koty o prawidłowej sylwetce otrzymują 4-5 punktów. Pod uwagę bierzemy ogólny wygląd sylwetki pupila od góry i od boku oraz kilka punktów na ciele zwierzęcia:
- żebra, ich widoczność i stopień wyczuwania przy dotyku (na wysokości ½ klatki piersiowej),
- obrys tułowia z określeniem wcięcia w talii patrząc z góry, i zwróceniem uwagi na guzy biodrowe oraz wyrostki kolczyste kręgosłupa,
- zarys brzucha i obecność tkanki tłuszczowej w tym miejscu
- obszar lędźwiowo-krzyżowy, nasada ogona.
Kot z idealną sylwetką, określany jest oceną 5/9, co oznacza:
Żebra i inne kości niewidoczne, ale łatwo wyczuwalne przez skórę z cienką warstwą tłuszczu podskórnego. Podkasanie brzucha widoczne z boku. Z góry widoczny delikatny kształt klepsydry, doły przylędźwiowe niezapadnięte. Za żebrami zauważalna talia, minimalna poduszka tłuszczowa na brzuchu.
Pomocne w dostrzeganiu zmian w sylwetce jest zrobienie zdjęcia swojego pupila, np. raz w miesiącu. Zazwyczaj zalecam opiekunom wykonywanie dwóch fotografii kota w pozycji stojącej: jedno zdjęcie z góry, a drugie z boku.
Regularna kontrola wagi kota
Najprostszą z metod kontrolowania wagi kota jest oczywiście regularne ważenie. To dobre narzędzie do monitorowania tego jak na przestrzeni czasu zmienia się masa i jakie są to zmiany. Jednak sama liczba niewiele powie nam o rzeczywistym wyglądzie zwierzęcia. Jeden kot o wadze 5 kg będzie miał odpowiednią sylwetkę, inny może już cierpieć na nadwagę. Zatem to bardzo przydatne narzędzie, ale w przypadku monitorowania konkretnego zwierzęcia, u którego oceniono sylwetkę i stwierdzono, że przy danej masie ciała jest ona prawidłowa. Wówczas zarówno wzrost, jak i spadek wagi powinny być dla nas sygnałem.
Każde zmiany w wadze kota, szczególnie nagłe, bez wprowadzonych wcześniej modyfikacji żywieniowych i ruchowych, mogą być jednym z pierwszych objawów chorobowych. Regularne ważenie kota jest ważnym elementem przeciwdziałania występowaniu nadwagi oraz otyłości, jednak nie jest i nie powinno być jedynym narzędziem do kontrolowania kondycji naszego pupila.
Konsekwencje otyłości i nadwagi u kotów
Zbyt duże nagromadzenie tkanki tłuszczowej niesie za sobą wiele niekorzystnych skutków. Otyłe koty są narażone na rozwój chorób m.in. cukrzycy, układu krążenia. Zmniejsza się także ich komfort życia. Otyłość i nadwaga u kotów niekorzystnie oddziałują na układ ruchu, przyczyniając się do chorób kostno-stawowych. To z kolei wpływa na pojawienie się bólu i jeszcze większą niechęć do aktywności. Wiadomo, że otyłość może przyczyniać się do rozwoju chorób nowotworowych, a także skrócić życie zwierzęcia.
Mając świadomość, jak ważne jest utrzymanie prawidłowej wagi kota oraz kondycji jego sylwetki, powinniśmy dołożyć starań, by nie dopuścić do nadwagi, a następnie otyłości pupila. Łatwe i ogólnodostępne narzędzia mogą nam pomóc samodzielnie zapobiegać temu problemowi oraz dbać o komfort życia pupila. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości zawsze powinniśmy poprosić o pomoc specjalistę, lekarza weterynarii lub dietetyka kotów.
Więcej porad znajdziesz w dziale Mam zwierzęta.
Zdjęcie okładkowe: Shutterstock
Bibliografia
- J.S. Bell i inni „Rasy psów i kotów. Przewodnik Weterynaryjny.”, Wydawnictwo Galaktyka, 2016
- M. Ceregrzyn, R. Lechowski, B. Barszczewska „Podstawy żywienia psów i kotów”, Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, 2013
- R. Lechowski „Otyłość kotów jako istotny czynnik ryzyka rozwoju chorób ogólnych”, Magazyn Weterynaryjny, 2018
- A. Mirowski „Dlaczego koty tyją i jak temu zaradzić”, Magazyn weterynaryjny, 2022
Komentarze (2)
Komentarze
Bardzo dziękuję za dawkę informacji teraz już jestem pewny że mojemu kotkowi przyda się dieta. Ps. Świetny artykuł!
Świetny artykuł, każdemu polecam. Wychodzi na to że sporo kotków wokół mnie potrzebuje diety heh