Tlen jest niezbędny do funkcjonowania ludzkiego organizmu. Jego brak oznacza, że nawet najbardziej wydolny organizm nie jest w stanie przeżyć dłużej niż kilka minut. Również niedotlenienie, czyli ograniczona podaż tlenu do krwi, może wiązać się z poważnymi konsekwencjami. Do niedotlenienia może dojść ze względu na warunki środowiskowe – na przykład na skutek zatrucia tlenkiem węgla, czyli czadem bądź choroby wysokościowej, powodowanej rozrzedzeniem powietrza stanowiącego szok dla niezaaklimatyzowanego organizmu. Może również przyczynić się do niego nagły spadek ciśnienia tętniczego, zatrzymanie krążenia czy niewydolność serca.
Pulsoksymetr – co to jest?
Mierzenie saturacji krwi nie kojarzy się z rutynowym zabiegiem wykonywanym w domu, jak choćby powszechne pomiary ciśnienia. Okazuje się jednak, że coraz więcej osób swoją domową apteczkę wyposaża nie tylko w ciśnieniomierz, ale również pulsoksymetr. Jest to przyrząd elektroniczny, umożliwiający pomiar poziomu saturacji, czyli wysycenia tlenu do krwi. Pulsoksymetr oprócz tego mierzy również puls, czyli częstotliwość pracy serca. Pomiary odbywają się z wykorzystaniem światła o różnych długościach fali – czerwieni i podczerwieni.
Saturacja krwi – czemu służy jej pomiar?
Saturacja jest jednym z pięciu parametrów życiowych. Poza nią w skład tej grupy wchodzi:
- ciśnienie krwi,
- puls,
- temperatura ciała,
- częstotliwość oddechu.
Jej pomiar jest kluczowy zarówno przy ratowaniu życia, jak i terapii wielu chorób. Bez dostatecznego natlenienia krwi wiele funkcji życiowych nie może zostać podtrzymanych. Tkanki tracą zdolność utrzymywania swoich funkcji fizjologicznych, a następnie dochodzi do ich trwałego uszkodzenia. Niedotlenienie jest szczególnie niebezpieczne dla mózgu, ale też serca i nerek. W przypadku zbyt późnej reakcji może dość do nieodwracalnych szkód skutecznie upośledzających funkcje życiowe lub nawet doprowadzających do śmierci pacjenta.
Wskaźnik saturacji oblicza się, weryfikując stosunek ilości hemoglobiny związanej we krwi z molekularnym tlenem do całkowitej ilości hemoglobiny w ludzkim organizmie. We krwi osoby zdrowej 1 gram hemoglobiny może związać 1,34 ml tlenu. Jeśli ta wartość spada, może dość do niebezpiecznych konsekwencji. Gdy podaż tlenu z jakiegoś powodu jest niewystarczająca, uszkodzenia tkanek mogą pojawić się już po trzech minutach – przez tyle czasu są one w stanie funkcjonować właściwie w warunkach niedotlenienia.
Pulsoksymetr – kto powinien mieć go w domu?
Jako urządzenie o medycznym zastosowaniu pulsoksymetr coraz chętniej wykorzystywany jest również w warunkach domowych. Pozwalają bowiem w łatwy sposób monitorować saturację krwi, co jest bardzo ważne w niektórych chorobach. Komu zaleca się stosowanie takiego urządzenia? Przede wszystkim, osobom cierpiącym na:
- choroby układu oddechowego, jak astma czy przewlekła obturacyjna choroba płuc;
- infekcje wirusowe;
- choroby układu sercowo-naczyniowego;
- problemy spowodowane wadami serca;
- malformacje naczyniowe.
Poleca się go również osobom starszym, często cierpiącym na choroby przewlekłe.
Pulsoksymetr dla dzieci – dlaczego warto go mieć?
Bezdech to zjawisko powszechne wśród niemowlaków i małych dzieci, jednak jego częste i wydłużone występowanie zdecydowanie powinno zaniepokoić rodziców. Zaopatrzenie się w pulsoksymetr dla dzieci może pomóc im w monitorowaniu saturacji u malucha. Na co powinno się zwrócić uwagę przy jego doborze?
- Kompaktowość – powinien umożliwiać wygodne ułożenie się dziecka (pulsoksymetr dla niemowląt najczęściej używany jest podczas snu malucha, kiedy istnieje największe ryzyko bezdechu)
- obecność alarmów wizualnych i dźwiękowych – gdy parametry spadną poniżej pożądanego poziomu, rodzic może zostać szybko zaalarmowany o konieczności udzielenia maluchowi pomocy i zaczerpnięcia wsparcia medycznego)
- Pamięć mierzonych parametrów – umożliwia monitorowanie wskaźników saturacji na dłuższą metę, a co za tym idzie, analizowanie wyników dziecka. Warto szukać urządzeń zaopatrzonych w wyświetlacze LED (minimum 3 cale), które umożliwiają wygodne sczytywanie parametrów.
Korzystanie z pulsoksymetru jest powszechne w przypadku wcześniaków, jednak coraz chętniej zaopatrują się w nie również rodzice dzieci zdrowych, którzy obawiają się śmierci łóżeczkowej. Przyczynić się może do niej wiele czynników, niemniej bezdech senny jest jednym z najpowszechniejszych.
W urządzenie mogą zaopatrzyć się również rodzice dzieci z astmą – chorobą, która może przyczyniać się bezpośrednio do niedotlenienia.
Pulsoksymetr – jaki wybrać?
Na rynku można znaleźć szeroki przekrój urządzeń. Można wśród nich wyodrębnić dwie kategorie – stacjonarną i mobilną. Ta pierwsza dominuje w szpitalach i karetkach, choć wykorzystanie mobilnych sprzętów równie jest powszechne w placówkach medycznych. Użytkownicy domowi najchętniej wybierają urządzenia mobilne. Dwoma dostępnymi wariantami w ramach tej kategorii są:
- pulsoksymetr napalcowy
- pulsoksymetr nadgarstkowy
Na jakie cechy warto zwrócić uwagę przy doborze pulsoksymetru? Jako urządzenie do mierzenia saturacji powinno się ono cechować dużą dokładnością wyników. Te przeznaczone do użytku domowego są tańsze, a co za tym idzie – nieco mniej dokładne. Warto jednak zwrócić uwagę na ten parametr przy zakupie, zwłaszcza jeśli cierpisz na którąś z wymienionych przez nas chorób. Pulsyksometr nadgarstkowy najczęściej możemy spotkać w smartwatchach i smartbandach – jest chętnie wykorzystywany zarówno przez profesjonalnych sportowców, jak i osoby, którym po prostu zależy na kontroli swojego ciała podczas ćwiczeń. Funkcje mierzenia natlenienia krwi znajdziesz zarówno w urządzeniach premium np. od Apple, jak i sprzęcie nieco tańszym np. od marek Xiaomi czy Garrett.
Jak czytać wyniki?
Pulsoksymetr na palec, mimo małych rozmiarów, powinien być wyposażony w ledowy ekran do odczytywania wyników. Jak je interpretować? Właściwy poziom natlenienia hemoglobiny tlenem powinien plasować się między 99 a 95%. Jeśli ta wartość jest niższa, należy skonsultować się z lekarzem. Wartość poniżej 70% może świadczyć o zagrożeniu życia i zdrowia.
Więcej przydatnych artykułów znajdziesz w dziale Poradniki na Empik Pasje!
Zdjęcie okładkowe: Shutterstock
Komentarze (0)