Mleko następne i mleko junior – jakie mleko modyfikowane wybrać po karmieniu piersią?

Mleko następne – po mleku początkowym lub karmieniu piersią

Chociaż karmienie piersią daje dziecku najwięcej korzyści zdrowotnych i powinno być kontynuowane jak najdłużej (co najmniej do roku, a nawet do 2-3 lat), to realia życia często wymuszają na mamie wcześniejsze zaprzestanie karmienia. Czasem karmienie piersią w ogóle jest niemożliwe, więc dziecko od urodzenia dostaje początkowe mleko modyfikowane. Niezależnie od sposobu wcześniejszego żywienia, jeśli po szóstym miesiącu życia dziecka matka decyduje się wprowadzić do jego diety mleko modyfikowane, powinno to być tzw. mleko następne (ang. follow-on formula), inaczej „preparat do dalszego żywienia niemowląt”, oznaczony na opakowaniu cyfrą 2. Mleko następne różni się nieco od mleka początkowego. Zwykle zawiera więcej białka, żelaza i witaminy D, a kompozycja składników odżywczych jest dostosowana do potrzeb trochę starszego niemowlęcia. Co ważne, mleko następne nie może być jedynym pokarmem dziecka – w tym okresie zaczyna się stopniowe rozszerzanie diety o pierwsze pokarmy stałe.

Jak wprowadzać mleko następne do diety dziecka?

Każda zmiana diety niemowlęcia lub małego dziecka powinna następować stopniowo, małymi krokami. W ten sposób damy czas małemu brzuszkowi na przyzwyczajenie się do zmiany. Jeśli mleko następne wprowadza się po karmieniu piersią, można stopniowo zmniejszać liczbę karmień piersią i zastępować porcję mleka matki porcją mleka następnego – najpierw jedną porcję, potem dwie, itd. Ile powinien trwać taki proces i jak szybko zwiększać ilość mleka następnego – to zależy od stanu matki i dziecka. Najlepiej skonsultować się z lekarzem, położną lub doradcą laktacyjnym, który zna mamę i niemowlę. Specjalista pomoże ustalić harmonogram takiej zmiany i zaproponuje rodzaj mleka następnego, które będzie najlepiej dopasowane do indywidualnych potrzeb dziecka.

Zmianę mleka początkowego na mleko następne też trzeba przeprowadzać stopniowo, bacznie obserwując przy tym reakcję dziecka. Można zastosować tutaj sposób „porcja za porcję”, czyli najpierw dać dziecku jedną porcję mleka następnego, a na resztę posiłków podać mleko początkowe, po jakimś czasie zastąpić tak dwie porcje, potem trzy, itd., aż w końcu całkowicie przejdzie się na mleko następne.

Innym sposobem jest „miarka za miarkę”. Można ją zastosować szczególnie wtedy, kiedy przechodzi się na mleko następne tego samego producenta, który stosuje jednakowe miarki, a sposób przyrządzania jego preparatów jest ujednolicony. Jeśli (przykładowo) używamy trzech miarek proszku na porcję mleka, to można najpierw dać dwie miarki dotychczasowego mleka, a jedną nowego. Potem, kiedy wszystko jest w porządku, można wsypać dwie miarki mleka następnego, a jedną miarkę początkowego. Kolejnym krokiem jest użycie samego mleka następnego. Jeśli porcje wypijane przez dziecko są większe i używa się więcej miarek proszku, to taki proces będzie miał odpowiednio więcej etapów. Tutaj znów najlepiej skonsultować się ze specjalistą, który opiekuje się danym dzieckiem, aby pomógł ułożyć dokładny plan takiej zmiany.

Mleko typu „junior” dla dzieci powyżej pierwszego roku życia.

Mleko następne podaje się zdrowym niemowlętom najczęściej do ukończenia pierwszego roku życia. Dziecko roczne, według formalnej definicji, przestaje być „niemowlęciem” i należy już do grupy „małych dzieci”, czyli dzieci w wieku 13-36 miesięcy (1-3 lata). Dieta takiego dziecka jest zwykle dość urozmaicona, jednak wciąż potrzebuje ono mleka. Im dziecko starsze, tym potrzebuje mniej mleka, a więcej innych produktów spożywczych. Jednak nawet dzieci powyżej pierwszego roku zaleca się karmić piersią, obok podawania im innych posiłków. Mleko matki ma zawsze skład odpowiedni dla potrzeb dziecka, a poza tym pomaga chronić je przed infekcjami.

Jednak większość rocznych dzieci w Polsce nie jest już karmiona piersią, a wtedy produkty mleczne mogą być im dostarczane w postaci modyfikowanego mleka typu junior (ang. young child formula). Jego produkcja nie jest już poddana tak ścisłej regulacji, jak produkcja mleka dla niemowląt. Mleka junior to produkty oznaczone cyfrą 3 (dla dzieci w wieku 12-24 miesięcy), 4 (dla dwulatków), a niektórzy producenci produkują nawet mleko 5 (dla dzieci powyżej 2,5 roku). Nowe mleko junior także należy wprowadzać do diety dziecka stopniowo, szczególnie, jeśli będzie to pierwsze mleko modyfikowane po karmieniu piersią lub kiedy zmieniamy producenta.

Warto pamiętać, że jeśli dziecko jest zdrowe i nie ma alergii, to po ukończeniu przez nie pierwszego roku życia można powoli dawać mu do spróbowania zwykłe mleko i produkty mleczne. Jeśli dziecko je toleruje, można stopniowo zwiększać udział nabiału w jego diecie. Jednak małym dzieciom warto podawać mleko modyfikowane, ponieważ jest ono wzbogacane w żelazo, witaminę D i niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Te składniki są bardzo ważne dla rozwoju małych dzieci, a zwykłe posiłki mogą nie dostarczać ich w odpowiedniej ilości.

Mleko spożywcze – czym „łaciate junior” z kartonu różni się od zwykłego mleka?

W sklepach spożywczych można znaleźć mleko popularnych marek w kolorowych opakowaniach, oznaczone nazwą „junior” i reklamowane jako przeznaczone specjalnie dla dzieci – oczywiście tych nieco starszych, które nie muszą już dostawać mleka modyfikowanego. Takie mleko „junior” nic wspólnego z mlekiem modyfikowanym, jest to po prostu pełnotłuste mleko krowie. Kiedy przyjrzymy się tabeli wartości odżywczych na takim opakowaniu, zobaczymy, że to mleko różni się od zwyczajnego jedynie większą zawartością tłuszczu – około 3,8%, w porównaniu do najczęściej sprzedawanego mleka 3,2% lub 2%. Producenci argumentują, że tłustsze mleko jest bardziej pożywne dla dziecka. Fakt, że ma więcej kalorii, a zawartość witamin rozpuszczalnych w tłuszczach może być odpowiednio większa niż w mleku chudym. Tłuste mleko może być smaczniejsze, ponieważ tłuszcz jest nośnikiem aromatu. Jednak w praktyce nie ma to dużego znaczenia, ponieważ dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym jedzą zazwyczaj urozmaicone posiłki, w tym masło i inne tłuszcze. Wydaje się więc, że to kwestia drugorzędna, czy kanapkę na śniadanie dziecko popije mlekiem tłustym, czy chudym. Najważniejsze, żeby dieta dziecka w każdym wieku – tak, jak dieta dorosłego człowieka – była urozmaicona i skomponowana w ten sposób, aby dostarczać wszystkich składników niezbędnych na danym etapie rozwoju.

Bibliografia

1. „Poradnik żywienia niemowląt. Krok po kroku od narodzin do pierwszych urodzin” Wydawnictwo Medycyny Praktycznej - https://adst.mp.pl/s/www/pacjenci/poradnik-zywienia-niemowlat-aktualizacja.PDF (dostęp 7.10.2020).
2. Hojsak I, Bronsky J, Campoy C, Domellöf M, Embleton N, Fidler Mis N, Hulst J, Indrio F, Lapillonne A, Mølgaard C, Vora R, Fewtrell M; ESPGHAN Committee on Nutrition. Young Child Formula: A Position Paper by the ESPGHAN Committee on Nutrition. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2018 Jan;66(1):177-185. doi: 10.1097/MPG.0000000000001821. PMID: 29095351.
3. DYREKTYWA KOMISJI 2006/141/WE z dnia 22 grudnia 2006 r. w sprawie preparatów do początkowego żywienia niemowląt i preparatów do dalszego żywienia niemowląt oraz zmieniająca dyrektywę 1999/21/WE (Tekst mający znaczenie dla EOG), (Dz.U. L 401, 30.12.2006, p.1)

Mleko matki jest najlepszym sposobem odżywiania niemowląt. Mleko modyfikowane służy uzupełnieniu diety dzieci, które z różnych względów nie mogą być karmione piersią.